Οικογένεια και μαθησιακές δυσκολίες

Όταν οι γονείς ανακαλύψουν πως ένα από τα παιδιά τους αντιμετωπίζει μαθησιακή δυσκολία, βιώνουν μια ανατροπή της εικόνας που είχαν μέχρι τη διάγνωση, για το παιδί τους. Βιώνουν αισθήματα απώλειας και πένθους. Το πένθος πυροδοτείται από την απώλεια της φαντασιωτικής εικόνας που είχαν μέχρι τότε για το παιδί τους. Δηλαδή δημιουργείται μια δεύτερη εικόνα η οποία δεν είναι οικεία και μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης εικόνας υπάρχει τώρα μια απόσταση την οποία καλούνται να διαχειριστούν. Επιπρόσθετα το ότι δεν είναι ορατή η μαθησιακή δυσκολία δημιουργεί περισσότερο άγχος.

Η πρώτη αντίδραση μετά τη διάγνωση είναι ένα μπέρδεμα, διερωτούνται γιατί αυτό να συμβαίνει σε αυτούς και κατά πόσο τιμωρούνται για κάτι που έκαναν στο παρελθόν. Αρχίζουν τις επισκέψεις από ειδικό σε ειδικό και λόγω του ότι συνήθως οι ειδικοί δεν συμφωνούν πάντοτε μεταξύ τους, αυτό τους μπερδεύει ακόμα περισσότερο.

Μια άλλη αντίδραση είναι η άρνηση ύπαρξης της μαθησιακής δυσκολίας και η οποία εμφανίζεται όταν οι γονείς δυσκολεύονται να αποδεχτούν την πραγματικότητα και το γεγονός ότι χρειάζεται να αναθεωρήσουν την φαντασιωτική εικόνα που είχαν φτιάξει για το παιδί προτού γίνει η διάγνωση.

Το άκουσμα της διάγνωσης από τους ειδικούς  αντιμετωπίζεται από τους γονείς με συναισθήματα αμφιθυμίας τα οποία κάποιες φορές μπορεί να καταφέρουν να διαχειριστούν. Όμως αν δεν τα καταφέρουν τότε μπορεί να προβάλουν τα συναισθήματα τους προς τους άλλους, όπως π.χ στους δασκάλους, το σχολείο, ή ακόμα και στο ίδιο το παιδί ή ακόμα και πάνω στους ίδιους. Όταν η αμφιθυμία στραφεί προς αυτούς τότε βιώνεται ως ενοχή. Ο λόγος είναι ο εξής: οι γονείς συνήθως βλέπουν το παιδί σαν επέκταση του εαυτού τους οπότε βιώνουν τη μαθησιακή δυσκολία σαν δική τους μειονεξία. Αρχίζουν να πιστεύουν πως φταίνε οι ίδιοι, η κληρονομικότητα τους ή δικά τους λάθη. Οι ενοχές κάνουν τους γονείς να γίνουν υπερβολικά ανεκτικοί και υποχωρητικοί στις απαιτήσεις του παιδιού με αποτέλεσμα ίσως το παιδί να απαιτεί όλο και περισσότερο.

Αρκετές έρευνες υποστηρίζουν πως η μαθησιακή δυσκολία σε ένα μέλος της οικογένειας μπορεί να έχει και θετικές αλλά και αρνητικές επιπτώσεις. Μια θετική επίπτωση είναι το ότι αρκετοί γονείς αφιερώνουν πολλή χρόνο σε δραστηριότητες που έχουν σχέση με την προσωπική ανάπτυξη τους παιδιού τους. Μια αρνητική επίπτωση είναι πως οι γονείς, συνήθως περισσότερο οι μητέρες αντιμετωπίζουν περισσότερο άγχος σε σύγκριση με μητέρες που τα παιδιά τους δεν αντιμετωπίζουν μαθησιακά προβλήματα.

Οι μητέρες οδηγούνται σε εξουθένωση αφού αντιμετωπίζουν έντονες πηγές άγχους λόγω της αυξημένης καθημερινής φροντίδας του παιδιού. Μια άλλη αρνητική επίπτωση είναι να παρέχουν οι γονείς ιδιαίτερα προνόμια στο παιδί με μαθησιακές δυσκολίες με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν στα αδέλφια αισθήματα ζήλειας, παραμέλησης ή ακόμα και θυμού.

Μια άλλη δυσκολία στις οικογένειες με παιδί με μαθησιακή δυσκολία είναι η δυσκολία με τα όρια, δηλαδή να μπουν όρια ανάμεσα στα μέλη, καθώς και ανάμεσα στην οικογένεια και το εξωτερικό περιβάλλον. Σύμφωνα με τον Minuchin(1974) τα όρια καθορίζουν τον βαθμό αυτονομίας και ιεραρχίας ανάμεσα στα μέλη. Όταν τα όρια δεν είναι σαφή, τότε το παιδί μπορεί να δυσκολευτεί να αυτονομηθεί. Στις οικογένειες με παιδί με μαθησιακό πρόβλημα, συνήθως οι γονείς όταν το μαθαίνουν, γίνονται υπερπροστατευτικοί, αν παραμείνουν έτσι τότε δεν θα επιτευχθεί η ανεξαρτησία του παιδιού. Από την άλλη μπορεί οι γονείς να υιοθετήσουν και μια άλλη στάση αυτή της συναισθηματικής απομάκρυνσης από το παιδί. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή αυτοπεποίθηση στο παιδί.

Η οικογένεια επίσης μπορεί να λειτουργήσει με τέτοιο τρόπο που να ενισχύει και να διατηρεί τις επιπτώσεις της μαθησιακής δυσκολίας. Δηλαδή αν υπάρχει ασαφής γονικός έλεγχος ως το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει το παιδί, έλλειψη κανόνων, έλλειψη πειθαρχίας, αν οι γονείς δεν είναι συνεπείς σε θέματα αμοιβής και τιμωρίας, και αν υπάρχουν απειλές και φωνές όταν προκύπτει ένα πρόβλημα. Επιπρόσθετα αν οι γονείς εμπλέκονται σε υπερβολικό βαθμό στη ζωή του παιδιού και αν ασκούν υψηλό βαθμό ελέγχου με στόχο να τα προστατεύσουν τότε ενισχύονται οι επιπτώσεις της μαθησιακής δυσκολίας. ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ:

 

  • Να ενημερώνονται οι γονείς για όλα τα ζητήματα που αφορούν τη διαταραχή, δηλαδή την ένταση, τη φύση, το μέγεθος και τις συνέπειες του προβλήματος του παιδιού τους
  • Χρειάζεται επίσης να διαχωρίζουν τα δικά τους όνειρα και επιθυμίες από τα όνειρα του παιδιού τους.
  • Να επαινούν έστω και για κάτι το οποίο οι ίδιοι θεωρούν ασήμαντο.
  • Να  μην συγκρίνουν τα παιδιά τους.
  • Να βοηθούν  το παιδί να οργανώσει το χρόνο του.
  • Να βρίσκονται σε συχνή επαφή με το σχολείο
  • Να κρατάνε μια σταθερή στάση απέναντι στο παιδί τους.
  • Να παρατηρούν το παιδί σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής του.
  • Να λένε στα παιδιά τι να κάνουν και όχι τι να μην κάνουν.
  • Να θέτουν κανόνες οι οποίοι να εφαρμόζονται με συνέπεια.
  • Να φροντίσουν να πάρουν αρκετές πληροφορίες όσον αφορά την επίδραση της δυσκολίας αυτής.
  • Είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουν ότι ο ρόλος τους είναι να «διευκολύνουν» την ανάπτυξη του παιδιού και όχι να κάνουν τη δουλειά του παιδιού.
  • Να είναι έτοιμοι να διαχειριστούν προβλήματα στο σπίτι που προκύπτουν από τη μαθησιακή δυσκολία.
Scroll to Top